تأویل کارکردشناختی فضاهای عمومی محله¬ای از منظر هویت نمونة موردی: محلة نازی آباد و مهران تهران

Authors

حمید ماجدی

مجید منصوررضایی

الهام منصوری

abstract

در مطالعة شهر ایرانی، محلات همواره یکی از قدیمی ترین و پایه­ای­ترین عوامل ساختاری شهرها به شمار می­رفتند که در مقام ابژه­ای قابل تأمل و به دور از نگاهی نوستالژیک، از ویژگی های تکامل یافته­ای برخوردار بودند. از مصادیق­ این تکامل یافتگی که خود نیازمند مداقة مفصل است، می­توان به وجود طیفی از فضاهای عمومی ـ از مشترک میان چند خانوار تا مشترک میان تمامی ساکنان محله ـ اشاره کرد که زمینة بسط و رونق تعاملات اجتماعی در سطوح مختلف محله را فراهم می­کردند. با آغاز دورة شهرنشینی فزاینده از اوایل دهة 1340، شهر ایرانی با تغییرات معناداری در کمیت و کیفیت فضاهای عمومی خود مواجه شد. از این رو و در مقایسه با کارکرد و اهمیت این فضاها، نوشتار تلاش دارد تا روشنگری را در خصوص کارکرد فضاهای عمومی در پشتیبانی از هویت محلات شهری ایجاد کند. به این منظور دو محلة «نازی­آباد» و «مهران» که وجوه مشترکی از منظر سال­های شکل­گیری و طبقة اجتماعی ساکن، و وجوه افتراقی در سازمان فضایی و کمیت و کیفیت فضاهای عمومی خود دارند، مورد مطالعة تطبیقی قرار گرفتند. در تبیین چارچوب نظری پژوهش از نظرات و آرای صاحب نظرانی چون راپاپورت[1]، رالف[2]، کارمونا[3]، لینچ[4] و گِل[5] بهره گرفته شد. همچنین در انتخاب روش تحقیق، با توجه به ماهیت پژوهش که معنای خود را وام دار مجموعه عوامل چندبعدی است، از تلفیق دو روش کمّی و کیفی بهره گرفته شد. نتایج پژوهش برآمده از خلال پرسشگری­ها و مصاحبه­های عمیق، نشان از نقش بسزای فضاهای عمومی در تولید و پشتیبانی از معیارهای برسازندة هویت در محلات شهری دارد. [1]. rapoport [2]. ralph [3]. carmona [4]. lynch [5]. gehl

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأویل کارکردشناختی فضاهای عمومی محله‌ای از منظر هویت نمونة موردی: محلة نازی‌آباد و مهران تهران

در مطالعة شهر ایرانی، محلات همواره یکی از قدیمی‌ترین و پایه­ای­ترین عوامل ساختاری شهرها به‌شمار می­رفتند که در مقام ابژه­ای قابل‌تأمل و به دور از نگاهی نوستالژیک، از ویژگی‌های تکامل‌یافته­ای برخوردار بودند. از مصادیق­ این تکامل‌یافتگی که خود نیازمند مداقة مفصل است، می­توان به وجود طیفی از فضاهای عمومی ـ از مشترک میان چند خانوار تا مشترک میان تمامی ساکنان محله ـ اشاره کرد که زمینة بسط و رونق تعا...

full text

تأویل کارکردشناختی فضاهای عمومی محله ای از منظر هویت نمونه موردی: محله نازی آباد و مهران تهران

در مطالعه شهر ایرانی، محلات همواره یکی از قدیمی ترین و پایه­ای­ترین عوامل ساختاری شهرها به شمار می­رفتند که در مقام ابژه­ای قابل تأمل و به دور از نگاهی نوستالژیک، از ویژگی های تکامل یافته­ای برخوردار بودند. از مصادیق­ این تکامل یافتگی که خود نیازمند مداقه مفصل است، می­توان به وجود طیفی از فضاهای عمومی ـ از مشترک میان چند خانوار تا مشترک میان تمامی ساکنان محله ـ اشاره کرد که زمینه بسط و رونق تعا...

full text

برنامه ریزی فضاهای امن شهری با رویکرد CPTED (نمونة موردی محلة “آبک گلابدره” واقع در منطقة یک شهرداری تهران)

یکی از نیازهای اولیه انسان برای زندگی داشتن امنیت است. امنیتی که بخش عمدة آن در فضاهای شهری شکل می‌گیرد. احساس امنیت در یک شهر به عوامل بسیاری بستگی دارد و در این تحقیق سعی شده است به شناخت و معرفی معیارهای تأثیرگذار فضایی-کالبدی بر امنیت فضاهای شهری پرداخته شود. در طول زمان، نظریه‌های بسیاری، پشتوانة فکری اقدامات و برنامه‌ریزی‌ها را تشکیل داده‌اند که یکی از جدیدترین و کاربردی‌ترین آنها، نظریه...

full text

شناسایی میزان تأثیر هویت بافت‌های محلات بر رضایت ساکنان از محیط زندگی نمونة موردی: محلة علی‌قلی‌آقا و ولیعصر در اصفهان

بیشتر محلات قدیمی اصفهان هویت دارند؛ اما رشد برون‌زای شهر، تزریق عملکردهای متعدد در بخش‌های مختلف و گسترش آن باعث شد که این بافت‌ها به‌تدریج با مشکلاتی روبه‌رو شوند. امروزه نیز شاهد به‌وجودآمدن محلاتی هستیم که جز تفاوت در نامشان، هیچ ویژگی متمایز دیگری نسبت به یکدیگر ندارند. این سیر نادرست و حرکت‌های معیوب، ‌چنان وضعی را به وجود آورده است که در بافت‌های جدید شهری، ویژگی سنتی محله از بین رفته و ...

full text

هویت مکانی و عوامل مؤثر بر آن در محلات قدیمی نمونة مطالعه: محلة کلاه‌فرنگی سبزوار

مکان‌ها سازندة بخشی از هویت افرادند؛ اما امروزه مکان‌های شهری ازجمله محلات متأثر از شهرنشینی و شهرسازی جدید معنای خود را از دست داده‌اند که نتیجة این فرایند، تضعیف هویت مکانی شهروندان امروزی بوده است. با وجود این ممکن است بعضی محلات قدیمی همچنان به‌مثابة عناصری هویت‌بخش به حفظ و ارتقای هویت مکانی شهروندان کمک کنند و به سبب همین نقش مهم، شایستة توجهی دوچندان باشند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

Publisher: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

ISSN

volume 7

issue 28 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023